بسوز اي دل كه امروز اربعين است
عزاي پور ختم المرسلين است
قيام كربلايش تا قيامت
سراسر درس ، بهر مسلمين است
اربعين حسيني بر پيروان طريق حق تسليت و تعزيت باد...
واقعه عاشورا زماني رخ داد كه سبك زندگي اسلامي رو به فراموشي بود.
امام خميني (ره) فرمودند « محرم و صفر است كه اسلام را زنده نگه داشته است» . انقلاب اسلامي به عنوان بزرگ ترين انقلاب قرن بيستم، تنها يك تحول سياسي و تغيير نظام حكومتي نبود، بلكه تحولي اساسي در ابعاد مختلف سبك زندگي ايرانيان بوده و است . انقلابي كه با فرهنگ عاشورايي آغاز شده و همچنان با زنده نگه داشتن نام عاشورا و فرهنگ متعالي آن پابرجا و مقتدر خواهد ماند.
عاشوراي حسيني قريب 1400 سال پيش براي زنده نگه داشتن اسلام، برپايي نماز ، امر به معروف و نهي از منكر، جهاد في سبيل الله و مبارزه بين حق و باطل پيش آمد. عاشورا بعد از انقلاب الهي و وحداني حضرت محمد (ص) در عربستان، درست زماني كه سبك زندگي مردم از شاخصه هاي اصلي اسلام به سوي تجمل ، مادي گرايي، قدرت طلبي ... پيش مي رفت رخ داد تا هميشه تاريخ پيروان دين مبين اسلام براي شناخت حق از باطل ، انتخاب نوع و سبك زندگي، درك مفاهيمي چون ايثار،صبر، روايت گري، الگويي بي بديل و فرا زماني داشته باشند.
اگر عاشورا را صرفا يك رخداد نپنداريم و به آن بصورت يك فرهنگ متعالي نگاه كنيم، خواهيم ديد كه از عمق وجود اين فرهنگ مي توانيم به" سبك زندگي عاشورايي" برسيم؛ سبكي كه در آن شاخصه هايي چون شناخت حق از باطل، ارجح كردن مرگ با عزت بر زندگي با خفت، زير بار حرف ناحق نرفتن، ايثار، بصيرت، حجاب و عفاف، اطاعت از ولايت و ولايتمداري و تسليم بودن در برابر خواست خدا، جوانمردي و اخلاص ديده مي شود.
ملزومات يادآوري سبك زندگي عاشورايي در جامعه ديده مي شود!
اكنون هم اگر از دريچه اي ديگر به دنياي امروزي برگرديم و انقلاب اسلامي را در قرن بيستم بزرگ ترين انقلاب وحداني برگرفته از فرهنگ عاشورايي بدانيم، متوجه اين مطلب خواهيم شد كه چه بخواهيم و چه نخواهيم سبك زندگي و نوع نگاه مردم با دوران اوليه انقلاب و شاخصه هاي يك جامعه اسلامي فاصله ها گرفته است و بايد بار ديگر عاشورايي عمل كنيم تا بتوانيم، ويژگي هاي يك كشور انقلابي با مردمي مسلمان را احيا كنيم.
الف) تجمل گرايي
در زندگي روزمره ما تجمل گرايي و مادي نگري در مفاهيمي چون اسراف، چشم و هم چشمي، بي بند و باري ، مبارزه با امر به معروف و نهي از منكر، ناديده گرفتن ارزش هاي معنوي بر ارزش هاي ظاهري و متأسفانه در برخي از مواقع دين گريزي ديده مي شود.
اين موارد كه در واقع ابتدا در زيرپوست شهر و اكنون در لايه هاي بيروني شهر و روستاها! ديده مي شود، حتي در مناسك و مراسم معنوي و مذهبي ما رخ مي نمايد . يكي از اين مراسم كه در آن بريز و بپاش هاي بي حد و اندازه ديده مي شود، دهه هاي عزاي حسيني است . گواه اين مدعا را مي توانيم در دهه اول كه شور و انگيزه ها براي برپايي هيئت ها و پذيرايي از هيئتيان بيشتر است ديد. از اسراف كه بگذريم تغييرات غير اسلامي در نوع پوشش و آرايش بانوان و تغييرات شگرف و بدعت هاي عجيب در مراسم و نوحه هاي حسيني نمود بارزي دارد.
متأسفانه هفته هاي تقويم را غافل از ويژگي هاي فرهنگ عاشورايي مي گذرانيم و در دهه محرم آگاهانه آن را ناديده مي گيريم . ده روز اول ماه محرم اگر در خيابان ها تردد كنيد، در هر گذر شاهد دور ريخته شدن انواع غذاها، پخت انواع شله زرد، حلوا، .. هستيم.
ب) مادي گرايي و دنياطلبي
در معابر و خيابان ها عبور و مرور مردماني را به نظاره مي نشينيم كه با بهترين و شيك ترين البسه ها را بر تن دارند و گويي كه براي جلوه گري نه براي عزاداري به خيابان ها ريخته و روزهاي قبل از ماه محرم را به خريد انواع شال ها و لياس هاي عزا پرداخته اند و تمام اينها نماد اسراف و تجمل گرايي است.
غافل از اينكه حسين بن علي (ع) در ميدان مبارزه اي كه اينك ما ساليان سال است ياد و خاطره آن را پاس مي داريم با چه نگاه متعالي رخت جنگ برتن كرد و براي حفظ ماندن از دست درازي نامردمان كهنه ترين البسه ها را بر تن كرد! آري صاحب اين عزاداري و خانه هاي عزا حتي كفن نداشت و ما در مراسمش به مهماني جلوه ها مي رويم !
پ) رنگ باختن حيا و حجاب در جامعه ، حتي در عزاي حسين (ع) !
حضور نامتعارف بانوان بد حجاب در مراسم عزاي حسيني در خيابان ها ديگر جاي اعتراض ندارد كه بايد چون معضلي آسيب شناسي شود. جايي كه بانوي حاضر در كربلا هنگام خروج از خانه در حيطه غيرت برادرانش خيابان ها را طي مي كرد ؛ چه محلي از اعراب دارد كه اكنون مدعيان زينبمدار كسانيكه در عزاي او شريك و بر مصيبتش اشك مي ريزند! با بدعتي عجيب در نوع پوشش و آرايش هاي مخصوص عزا!! قدم در خيابان مي گذارند.
يكي نيست از اين باوان بپرسد كه اين زينب (س ) نبود كه براي نداشتن حجاب در اسارت؛ سال ها اشك ريخت و مو سپيد كرد؟
آيا آقاي ما مهدي موعود (عج) بر مصيبت عمه بزرگوارش اشك نمي ريزد؟
اين حجاب فاطمي است كه برخي از بانوان ما در عزاي حسيني دارند !؟ يا عزت و شرافت زينبي است كه آنها را اينگونه در خيابان ها در كنار صف عزاداران عاشورا چنان قرار مي دهد كه خواه و ناخواه عرصه گناه و معصيت را براي مردان فراهم مي كنند؟
آيا زينب (س) در عزاي برادرش محفل هاي عزاداري و ذكر مصيبت در خانه ها برپا نكرد!؟ بد حجابي ، آرايش ، حضور در خيابان ها در شلوغ ترين روزها و.. بدعتي است كه نمي توان گفت به تازگي بلكه بايد عنوان كرد چند دهه اي است كه در مراسم عزاداري ها ديده مي شود.
ج)گم شدن مصاديق حق و گرفتن جانب ناحق!
متأسفانه در اين ايام براي رسيدن به آنچه مي خواهيم در برپايي بي نظير هيئت ! چه حق هايي كه ناحق نمي كنيم و چه حرف هايي كه مي زنيم و چه بدعت هاي كه در ايجاد مي كنيم در حاليكه امام حسين عليه السلام قيام كرد تا حق ناحق نشود .
گويي فراموش مي كنيم كه عاشورا، تابلوي بي نظيري محبت بود و بس . در واقع عاشورا تبلور، سبك زندگي محبت محورانه نسبت به اطرافيان و نزديكان بوده است كه نمادهاي آن را مي توانيم در احترام به بزرگ تر و پيشي نگرفتن اصحاب و اهل بيت از امام(ع) اشاره كرد اما متأسفانه براي بزرگداشت مقامي كه مهر و محبت، انسان دوستي سر لوحه رفتار و گذشت اخلاق كريم خاندانش بود ، چه دل ها كه مي شكنيم و چه حرمت ها كه نديده مي گيريم.
چ) كم توجهي به نماز جماعت و اقامه اول وقت نماز
كمي از محرم فاصله بگيريم ، چه سخت است كه بگوييم : در جامعه اسلامي گاهي فراموش مي كنيم كه هدف از خلقت انسان ذكر پروردگار و عبادت او بوده است . تمام كارها را انجام مي دهيم و با خيالي راحت به نماز و عبادت مي بپردازيم اما فرهنگ عاشورايي به ما ياد مي دهد در ميدان مبارزه آنجا كه براي زنده ماندن مي جنگي به همه چيز بگو « اول نماز بعد كار » كه خوشبختانه نماز ظهر عاشورا تداعي كننده اين فرهنگ است كه بايد گسترش يابد. اگر « كل يوم عاشورا و كل ارض كربلا » را قلبي قبول داريم بايد اين نماز هاي ظهر عاشورا را به تمام نمازهاي يوميه تعميم داده و هر روز نمازي عاشورايي برپا كنيم.
ح) احترام به بزرگتر و رعايت حال كوچك تر
احترام به اعضاي خانواده مخصوصا كوچك تر ها و دختران خانواده ، حفظ شأن و مرتبت بانوان را در هياهوي عاشوراي حسيني مي توان به بهترين صورت ممكن ديد. اين درحالي است كه در خانواده هاي ما هنوز در لحظه هاي خاص براي كودكان نه تنها محلي از احترام قائل نمي شويم كه حتي با برخوردهاي نادرست در نهادشان تأثيرات منفي و بينان شكني را باقي مي گذاريم.
خ) سهم بندي براي ايثار، ايثارگران شناسنامه دار
ايثار برايمان مفهومي است كه فقط در خصوص برخي از افراد به فعل تبديل مي شود و گاها با نگاهي متفاوت به ايثارگران مي نگريم گويي آنها تافته اي جدا بافته هستند و ما فاقد ملزومات لازم براي رسيدن به آن بزرگوارانيم. در حاليكه ايثار و فداكاري در فرهنگ عاشورايي حد و مرزي ندارد و سن و سال مشخصي و آيين و مذهب خاص را در بر نمي گيرد. نوزاد شش ماه به آن اندازه ايثار را معني مي كند كه حبيب ابن مظاهر و اولاد امام حسين (ع) تبلوري از ايثار را به نمايش مي گذارند كه ساير لشكر خوبان و در اين ميان فقط در يك مورد رقابت دارند آن هم تقدم بر ايثار است كه اين خود نكته اي ناب به شمار مي آيد چرا كه ايثار يعني ديگران را بر خود ارجح داشتند و درپارادوكسي زيبا در ايثارگري نقض اين قانون مفهوم ديگري دارد !
د) كم طاقتي و گردن كشي براي خدا
صبر بر مصيبت را حضرت زينب به زيباترين صورت ممكن معنا بخشيد، صبر يعني آنچه از سمت خدا مي آيد آنقدر زيبا باشد و به چشم نواز است كه جاي هيچ بحثي را باقي نمي گذارد. اما متأسفانه ما با وجود اسوه هاي حسنه اي چون زينب كبري در بيشتر مواقع براي خدا جاي بندگي گردن كشي مي كنيم و حتي در عبادت و خواستن حاجت رعايت ادب را نگه نمي داريم.
م) كاروان حسيني، نخسين مدرسان روضه خوان و مرثيه ساز واقعه عاشورا
زينب سلام الله در كنار صبر روايتگري را به احسن ترين صورت ممكن به ما آموخت تا بدانيم در يادآوري و مرور واقعه عاشورا و واقعه هاي برگرفته از فرهنگ عاشورايي چگونه عمل كنيم و چگونه قهرمانان عرصه دفاع از حق را معرفي كنيم كاري كه مداحان و ذاكرين اهل بيت بايد بياموزند.
فرهنگ نامه عاشورا صفحات پاياني ندارد
و از فرهنگ عاشورا هر چه بگوييم كم است و هر چه بنگاريم باز كلمات قاصرند؛ به هر حال امام حسين (ع) اسوه كامل و الگوهاي همه جانبه براي زندگي فردي، اجتماعي و روش هاي اخلاقي، عبادي-سياسي امت اسلامي است و در اين زمانه كه نياز به بازسازي ايماني و فرهنگي داريم توجه به ابعاد مختلف وجودي اين امام همام ضروري به نظر مي رسد اگر به جايي برسيم كه چون امام سوم شيعيان زندگي كردنمان براي رضاي خدا باشد مي توانيم بگوييم كه خواست پير فرزانه انقلاب را در زنده نگه داشتن اسلام با محرم و صفر، برآورده كرده ايم ؛ چرا كه سبك زندگي عاشورايي الگو و معياري براي رسيدن به سبك زندگي اسلامي است .
منبع:دانا
شهادت سيدِ مظلومان و هواخواهانِ قرآن در عاشورا، سرآغاز زندگي جاويد اسلام و حيات ابدي قرآن كريم بود. آن شهادت مظلومانه و اسارت آل اللّه تخت و تاج يزيديان را كه با اسم اسلام اساس وحي را به خيالِ خامِ خود مي خواستند محو كنند براي هميشه به باد فنا سپرد و آن جريان، سفيانيان را از صحنه تاريخ به كنار زد.
معمار كبير انقلاب ، امام خميني (ره)
سبك زندگي عاشورايي يكي از مسائل مهم امروز جامعه ما، وجود سبك هاي مختلف زندگي است كه جامعه را دچار مشكل كرده است. از اين رو، ضرورت ايجاد و معرفي يك سبك زندگي مناسب به جامعه و همه جوامع انساني حائزاهميت بسيار است.
اگر عاشورا و فداكاري خاندان پيامبر نبود، بعثت و زحمات جان فرساي نبي اكرم صلي الله عليه و آله وسلم را طاغوتيان آن زمان به نابودي كشانده بودند. ابوسفيانيان مي خواستند قلم سرخ بر كتاب وحي بكشند و يزيد، يادگار عصر تاريك بت پرستي، به گمان خود با كشتن و به شهادت كشيدن فرزندان وحي اميد داشت اساس اسلام را برچيند و با شعار صريح «لا خبرٌ جاء ولا وحيٌ نَزَلَ» بنياد حكومت الهي را بركند. اگر عاشورا نبود، نمي دانستيم به سر قرآن كريم و اسلام عزيز چه مي آمد، لكن اراده خداوند متعال بر آن بوده و هست كه اسلام رهايي بخش و قرآنِ هدايت را جاويد نگه دارد و حسين بن علي عليه السلام ، اين عصاره نبوّت و يادگار ولايت، را برانگيزد تا جان خود و عزيزانش را فداي عقيدت خويش و امّت عظيم پيامبر اكرم نمايد تا در امتداد تاريخ، خون پاك او بجوشد و دين خدا را آبياري فرمايد و از وحي و ره آوردهاي آن پاسداري نمايد.
امام خميني (ره)
اين خون سيدالشهداست كه خون هاي همه ملت هاي اسلامي را به جوش مي آورد و اين دستجات عزيز عاشوراست كه مردم را به هيجان مي آورد و براي اسلام و براي حفظ مقاصد اسلامي مهيا مي كند. در اين امر سستي نبايد كرد.
امام خميني (ره)
امام حسين عليه السلام به واسطه شخصيّت عالي قدرش [و] به واسطه شهادت قهرمانانه اش مالك قلب ها و احساسات صدها ميليون انسان است.... راز بقاي امام حسين عليه السلام اين است كه نهضتش از طرفي منطقي است [و] بعد عقلي دارد و از ناحيه منطق حمايت مي شود، و از طرف ديگر در عمق احساسات و عواطف راه يافته است. ائمه اطهار كه بر گريه بر امام حسين عليه السلام سخت توصيه كرده اند حكيمانه ترين دستورها را داده اند. اين گريه ها است كه نهضت امام حسين را در اعماق جان مردم فرو مي كند.
شهيد استاد مرتضي مطهري
تسليت باد سالروز شهادت امامِ لحظه هاي مناجات سبز صحيفه عشق و عرفان!
ماجراى امام حسين، نجاتبخشى يك ملت نبود، نجاتبخشى يك امت نبود، نجاتبخشى يك تاريخ بود.
آيت الله العظمي خامنه اي
مردم خرم آباد و استان لرستان ماندن در خانه را در روز عاشورا ناثواب مي دانند. آنها از ابتداي روز در اولين خيمه گاه گل بر سر و شانه مي گذارند و پس از مراسم عزاداري در تكيه هاي محلات شهر در قالب دستجات سينه زني و زنجير زني به سمت مركز شهر حركت مي كنند.
آئين خاص گل مالي در لرستان داراي چند مرحله است كه از روز هفتم محرم كه به روز " تراش عباس" موسوم است، شروع مي شود. در روز هفتم محرم همه عزاداران حسيني به حمام رفته و پس از اصلاح سرو صورت و نظافت كامل، لباسهاي تميز مي پوشند كه اين روز را "تراش عباس" مي نامند.
از اين روز به بعد، عده اي براي افروختن آتش در صبح عاشورا به جمع كردن و گردآوري هيزم در سطح شهر مي پردازند تا اگر در روز عاشورا برف و باران ببارد و احيانا هوا سرد باشد عزاداراني كه درگِل مي افتند (مراسم گِل افتادن) از سرما حفظ شوند
پس از گردآوري هيزم ها حوضچه هاي مخصوص خاك آماده مي شود. اين در حاليست كه تلاش براي گردآوري خاك پاكيزه و مقدس بسيار حائز اهميت است. در برخي مواقع در خاك تهيه شده براي روز عاشورا هيئات مذهبي از تربت كربلا نيز استفاده مي كنند.
نزديك هاي غروب روز تاسوعا برخي جوانان هيئتي مامور درست كردن حوضچههاي مخصوص درست كردن گل روز عزاي امام حسين(ع) مي شوند. امروز اين حوضچه ها در قالب يك مستطيل فلزي و يا آجري در كنار خيابان محل خيمه عزاي هر محله درست مي شود
در مجموع همزمان با روز تاسوعا عزاداران خاك نرم و مخصوصي بنام گل باغچاله (گل رس) را مهيا كرده و در ميدانهاي بزرگ و كوچك كه معمولا با آجر چيني در جلوي خيمه ها و تكيه هاي شهر درست مي شود مي ريزند و در روز عاشورا اين خاك را با گلاب مخلوط كرده و گل روز عاشورا را فراهم مي كنند
.